LESSUGGESTIES
BIJ "DE SCHILDERIJENTENTOONSTELLING"
1)VOORONDERSTELLING:
Aangezien de schilderijententoonstelling van
Mussorgsky (of zo je wilt Ravel) nou niet bepaald een "gemakkelijk" stuk
muziek is, ga ik er van uit, dat je met de klas al eerder aan "Muziekbeluisteren"
deed. Zelf begin ik meestal heel voor de hand liggend met "Peter
en de wolf", die ik zowel als CD heb,
als op twee verschillende video's.(zie ook mijn
interactieve Peter en de Wolf) Eén grappige tekenfilm en
een bijzonder mooie (en humoristische) waarbij het verhaal wordt verteld
door "Sting" en uitgebeeld door de poppen van "Spitting image", het bekende
Engelse satirische programma. Daarnaast zijn zeer geschikt (met name om
kennis te maken met de instrumenten van het Symfonie-orkest): "Picolo
en Sakso" en natuurlijk Brittons "A
Young persons guide to the Symphony Orchestra" Vervolgens
"De
Tovenaars- leerling",(Zie
ook mijn interactieve Tovenaarsleerling) waarvan een bijzonder
leuke versie staat op de video "Fantasia"
van Walt Disney. Deze video bevat diverse klassieke stukken, die door Walt
Disney op onnavolgbare wijze "verbeeld" zijn.
Op deze manier leren de kinderen op een speelse
manier naar klassieke muziek luisteren, deze te begrijpen en met name ook
het gebruik van de diverse muziekinstrumenten. (Vogeltje: fluit of picolo,
Olifant: Cello of bas, Wind en water: Harp of piano, enz) en daardoor wellicht
ook waarderen en herkennen. Heel vaak krijg ik te horen, dat bepaalde muziek,
die ik behandelde als achtergrondmuziek gebruikt wordt in een videospelletje,
documentaire of film die de kinderen zagen.
N.B.!! Alle voornoemde muziekstukken, maar
MET
NAME DE SCHILDERIJENTENTOON- STELLING zijn uitermate geschikt
als "warmmakertje" voor diverse leuke TEKENLESSEN
en lessen DRAMATISCHE EXPRESSIE , terwijl deze
lessen tevens de "muziekles" heel nadrukkelijk "ondersteunen" (Hierover
straks meer)
TIP: Alle pagina's
van mijn "Schilderijententoonstelling" kunnen zo uitgeprint worden (Ga
naar "Bestand" en naar "Afdrukken")
en kunnen als lesbrief worden vermenigvuldigd,
maar met een beetje moeite maak je er met die "lesbrief" en
onderstaande lessuggesties in je achterhoofd zelf iets veel mooiers van.
( Ik houd me aanbevolen voor reacties en bestellingen :-)
2) "LUISTEREN NAAR EEN SCHILDERIJ"
De tijd dat ik de Schilderijententoonstelling
in één les in zijn totaliteit aan een klas kon "voorschotelen",
waarbij de kinderen met uitleg vooraf en tussen de schilderijen in 3 kwartier
lang geboeid zaten te luisteren, ligt helaas ver achter ons. Alles moet
tegenwoordig in kleine flitsende "hapklare brokken" worden aangeboden,
anders verdwijnt al gauw de aandacht van onze "consumptiemaatschappij-jeugd"
Ik doe het tegenwoordig dus als volgt:
Ik begin met het (zwaar geromantiseerde) verhaal
over de twee bevriende kunstenaars Harmann en Mussorgsky te vertellen,
om in de sfeer te komen (Zie: "Achtergrondinformatie
over de Schilderijententoonstelling)
Daarna laat ik de "Promenade"
horen en leg één van de schilderijen uit. Meestal begin ik
met "Het oude Kasteel"
omdat die "lekker in het gehoor ligt" Na een zo sfeervol mogelijke omschrijving
(hoe geheimzinniger hoe mooier) laat ik dit stuk muziek één
keer horen. (Al met al een les van een kwartiertje) Eventueel kan een tekenles
hierop aansluiten (zie 3)
In de loop van de week, zet ik af en toe in een
"verloren kwartiertje" de muziek nog een paar keer zachtjes op en laat
ook diverse versies (piano, orkest, synthesizer) horen.(koop dus vooral
mijn CD !!) Vergelijking van de diverse uitvoeringen kunnen tijdens
een kringgesprekje plaatsvinden, waarbij de leerlingen meestal goed in
staat zijn onder woorden te brengen , welke zij het mooist, of het spannendst
het grappigst of het "knapst" vinden en waarom. (Meestal: Piano:
"Het knapst", Orkestbewerking: "Het mooist", Synthesizer: "Het leukst/splannendst")
Zo behandel ik elke week één schilderij
,waarbij steeds de "Promenade" het begin van de les vormt als "herkenningsmelodie",
maar ook de reeds behandelde schilderijen weer even aan de orde komen.
Dit kan na een paar keer heel goed in de vorm van een kleine "quiz",
waarbij ik in een willekeurige volgorde fragmentjes laat horen en de leerlingen
"raden" welk schilderij ze horen. Afhankelijk van het enthousiasme en de
concentratie van je groep, zou het eigenlijk toch "na afloop" mogelijk
moeten zijn één keer naar het totale muziekstuk
(ca 35 minuten) te luisteren, waarbij het leuk
is te merken hoe de promenade telkens de "overgang van het ene naar het
volgende schilderij" weergeeft, maar soms ook "binnen een schilderij" terugkomt.
Ter afsluiting zou nog een quiz kunnen volgen over alle schilderijen.
3) TEKENEN EN DRAMATISCHE EXPRESSIE
Heel geschikt voor een tekenles
zijn: Het oude kasteel, De Ossenwagen, De Catacomben, Baba Yaga en The
great Gate of Kiev.
Dit kan op 2 manieren:
a) Uitgaande van muziekbeluisteren, kun je het
schilderij van tevoren duidelijk en zo sfeervol mogelijk "omschrijven"
Daarna (na één of twee keer luisteren) in een klassengesprekje
de fantasie van de leerlingen laten spreken, waarna de kinderen de zo "opgeroepen
fantasie" aan het papier toevertrouwen, terwijl de muziek zachtjes aanstaat.
Een "tentoonstelling"
van de resultaten op het prikbord met de bijbehorende muziek doet het erg
leuk.
KIJK HIERvoor
een wel heel bijzondere uitvoering van zo'n tekenles door verstandelijk
gehandicapten.
b) Andersom kan ook: Zonder enige voorbereiding
en zonder de titel te noemen, één van de muziekstukken laten
horen en de kinderen laten "tekenen wat ze in de muziek voelen" Wedden
dat diverse leerlingen "" Het goed raadden"" ?!
De "Dansende kuikentjes" "De Gnoom" en "Baba
Yaga" lenen zich prima om te worden "Uitgebeeld".
De leerkracht kan dat zelf doen, maar nog leuker
is het een aantal leerlingen te laten bewegen. Zelf ben ik wel eens bang
dat ik door mijn collega's in een dwangbuis zal worden afgevoerd als ik
stoelen en tafels in de klas omverwerpend uitbeeld, dat ik door het donkere
woud ren, achtervolgd door de hut op kippenpoten, of me als "Quasimodo-Gnomus"
kwijlend en vuistenschuddend probeer de stenengooiende dorpsjeugd van het
lijf te houden en met name mijn uitbeelding van "De dansende kuikentjes"
heeft de omzet van "halve haantjes" in de plaatselijke horeca doen verdubbelen.
Bij sommige leerlingen duurt het een week, voor ze me weer een beetje voor
vol aanzien, maar . . . HET MUZIEKSTUK VERGETEN ZE NOOIT MEER !!!
Ook het schrijven van een "opstel"
bij één van de schilderijen kan een leuk resultaat opleveren
en wel op 2 manieren:
a) Beschrijf zo nauwkeurig mogelijk het schilderij
dat jij voor je ziet als je naar de muziek luistert.
b) Verzin een spannend verhaal rond het schilderij
en maak er tekeningen bij. (Het oude kasteel, (houtskool) de Gnoom en Baba
Yaga lenen zich daar heel goed voor) click
hier om het opstel van Lisette te lezen (en daarna op de"BACK-toets"
, daar dat opstel ook op een andere server staat zonder referentie naar
deze pagina
4) INTERNETLESSEN
Mocht de school over meerdere computers beschikken,
die via een netwerk toegang tot Internet hebben, zijn er de volgende mogelijkheden:
a) Gewoon mijn pagina's één voor
één bekijken, lezen en beluisteren.
Er is echter één "maar" :
De doorsnee geluidskaart (zèlfs de gangbare 128-bit kaart die meestal
standaard wordt geïnstalleerd) "heeft geen verstand van midi" , zodat
de muziek totaal niet tot zijn recht komt. Oplossing: Koop mijn CD !! (of
een goede wavetable geluidskaart)
b) Een leuke internetopdracht zou kunnen zijn:
Zoek op internet naar zaken die met de schilderijententoonstelling van
Mussorgsky te maken hebben, zoals: muziek, afbeeldingen, levensbeschrijvingen
en stuur je bevindingen (voor zover nog niet vermeld op deze pagina's)
op naar de "dankbare auteur van deze pagina's" die met name erg blij zal
zijn met afbeeldingen van schilderijen. Ik kon er namelijk niet meer vinden.
c) Over de "echte" heks BABA YAGA is ook het
één en ander te vinden op internet (plaatjes, boeken, verhalen)dus
een werkstukje over haar behoort tot de mogelijkheden. d) Misschien is
het best interessant ze eens te laten uitzoeken wat voor muziek Mussorgsky
verder nog maakte en ze als opdracht te geven: "Maak een "discografie"
van alle composities van Mussorgsky en download zoveel mogelijk van deze
muziek als midi file (Er is best veel te vinden) Heb je gelijk ook weer
iets voor een volgende muziekles, want jij leent die muziek natuurlijk
bij de "Biep"
IK HOUD ME STERK AANBEVOLEN VOOR OP-
EN AANMERKINGEN, AANVULLINGEN OF ZO MAAR EEN REACTIE, ZOWEL
OP DEZE "LESSUGGESTIES" ALS OP DE REST VAN DE PAGINA'S. MIJN EMAILADDRESS
IS GEKOPPELD AAN MIJN FOTO OP DE LAATSTE PAGINA.
INGEZONDEN
LESBRIEF MIDDENBOUW
TERUG NAAR DE LAATSTE BLADZIJDE
TERUG NAAR HET BEGIN
|